Het projectbureau dat de CityTrees gaat plaatsen bericht dat de planning veranderd is. De 8 CityTrees in de Valkenburgerstraat zouden eind mei worden geplaatst, maar die staan er nog niet. De oorzaak hiervan is dat de aannemer die de CityTrees zou gaan plaatsen, in april is afgehaakt voor deze opdracht. Er is een nieuwe aannemer gevonden, maar plaatsing van de CityTrees gaat pas 3 september gebeuren.
Aanleiding voor het afhaken en de vertraging dus, lag mede in de kritiek van bewoners (€ 200.000, ten laste van de “groen gelden” van de gemeente) over de CityTrees geuit in het SBS6 programma “Van onze centen“. Hun pleit is nog steeds een bronaanpak, dus minder auto’s door de straat en en dus minder vervuiling. Maar die bronaanpak is geen oplossing binnen de Uitvoeringsagenda Mobiliteit (UAM, van het oude college).
Baat het niet schaadt het niet?
Het projectbureau wil het gewoon proberen. CityTrees hebben mogelijk een effect van 10 tot 15 procent op de korte termijn. Met het argument: “baat het niet schaadt het niet”. Maar als het niet werkt worden bewoners nog steeds bloot gesteld aan schade aan hun gezondheid. De GGD was in het begin erg kritisch tegenover de CityTree, afdeling luchtkwaliteit ook. Zo was ook te lezen in de brief aan wethouder Choho. Na meerdere overleggen, heeft het projectbureau ze overtuigd om eens echt naar GreenCitySolutions, de producent van de CityTrees, te luisteren. Dat hadden ze tot dan toe niet gedaan. Inmiddels werkt de GGD samen en denkt mee over hoe we de pilot en het onderzoek goed kunnen aanpakken. Naast GGD, werken ook TNO en universiteit Wageningen mee. Allemaal organisaties die in eerste instantie “nee” zeiden, maar nu in de meewerk stand staan.
Bewijsvoering
Al die maanden, vanaf februari 2018, hebben partijen geprobeert te bewijzen dat de CityTrees werken. Getracht werd de CityTree te controleren met praktijkdata van proeven met CityTrees in Modena en Berlijn. De Citytrees stonden in Modena en Berlijn ook buiten op straat en in die situaties zijn al metingen uitgevoerd. Daar is verschil aan waardes in de lucht gemeten voor en achter de CityTree. Dit effect was een zuivering van 20 tot 25% van het fijnstof. Maar of de schone lucht de gevels bereikt en hoe dit met de luchtwervelingen die aanwezig zijn in de buitenlucht gaat is onduidelijk (en niet te bewijzen). De CityTree moet niet alleen werken, maar ook effect hebben op de omgeving.
Het eerste idee was om het effect in de straat te meten. Dit plan hebben is aan wetenschappers voorgelegd, maar het vraagstuk is dusdanig complex dat dit erg moeilijk te meten is. Het voorstel was vervolgens om de effecten te gaan modelleren. Goede wetenschappelijk verantwoorde computermodellen kunnen aantonen hoe de schone(re) lucht straks door de straat beweegt. Eerste stap van het onderzoek is de CFD (Computized Fluid Dynamics) modellering. Daarna zal ook de werking van de CityTrees lokaal in de Valkenburgerstraat getest worden. Het CFD model gaat in eerste instantie uit van de meetresultaten uit Modena. Als deze succesvol blijken zal een tweede ronde uitgevoerd worden met resultaten uit de Valkenburgerstraat.
Er is niet bewezen dat het werkt, maar ook niet dat het niet werkt. Daarom doet het projectbureau deze pilot: “We willen proberen juist te bewijzen of het wel, of niet werkt. Wat is de werking van een serie van acht CityTrees? Dat is nog nooit geprobeerd. Met hulp van modellering en, indien de modellen beloftevol zijn, met metingen wordt alsnog geprobeerd de werking aan te tonen. Met dat modelonderzoek naar de CityTrees is in de tussentijd een start gemaakt. De 1e fase van het experiment is een modelstudie waarin de Valkenburgerstraat wordt nagebootst met daarin de CityTrees. Het streven is om in de 2e fase van het experiment de daadwerkelijke metingen vanuit de Citytrees in de Valkenburgerstraat te gebruiken in een 2e modelstudie, zie het als een verdere verfijning van het onderzoek.
3 september
Green City Solutions, de leverancier van de CityTrees moest na afhaken, op zoek naar een nieuwe aannemer. Dit heeft even geduurd, maar er is inmiddels een nieuwe aannemer gevonden: KWS. Deze aannemer is bekend met werken in Amsterdam, iets waar de voorkeur naar uit ging. Vervolgens heeft KWS een nieuwe start moeten maken met het vergunningtraject (WIOR en WWU) om de CityTrees straks te mogen plaatsen. De doorlooptijd van deze procedures is vrij lang, waardoor de nieuwe opleverdatum 3 september is geworden. De bewoners zetten inmiddels in op andere plannen bij de gemeente en het nieuwe College om minder verkeer door de Valkenburgerstraat te krijgen.
De Citytree bij het Markenplein is in mei “gerepareerd”. Foto Manu.