Eindelijk is het dan zo ver. Het kunstwerk “Groeten uit de Nieuwmarkt” is terug. In eerste instantie was het helemaal niet de bedoeling: de kunst uit 1977 zou niet passen binnen de beoogde moderne uitstraling van de stations na de renovatie.
Met de steun van onder andere de Erfgoedvereniging Heemschut en het Cuypersgenootschap is in 2012 het actiecomité ‘Red de Ondergrondse Metrokunst’ opgericht. Met succes: de gemeente heeft herstel toegezegd. Dienst Metro en Tram is daarop voortvarend aan de slag gegaan om de kunst te redden en te repareren.
Eind 2018 werd met veel poeha gevierd dat de jarenlange renovatie van alle stations helemaal klaar was. Maar niet heus: op station Nieuwmarkt waren weliswaar net als in de andere stations overal de nieuwe groezelige badkamertegeltjes geplaatst. De slopersbal (Sierhuis) was gebleven, evenals de paalfundering (van Gasteren). Maar de wanden op de perrons bleven kaal, op de ‘gebroken spiegels’ (van de Ende) en een zwart geverfd vlak na. Gelukkig geen flitsende reclameborden.
De oorspronkelijke collages van “Groeten uit de Nieuwmarkt” zijn indertijd ontworpen en uitgevoerd door Roel van de Ende, Louis van Gasteren, Bert Griepink en Jan Sierhuis. Van de Ende hierover: ‘Wij wilden een spoor nalaten van wat er voor de metro gebeurd is. Deze buurt is altijd al het slachtoffer van manipulaties van de stad geweest. Al sinds de zeventiende eeuw.’
Aan het begin van deze eeuw raakten de fotocollages onherstelbaar beschadigd. Door graffiti en later door renovatiewerkzaamheden. Bert Griepink startte in 2015 in opdracht van de gemeente Amsterdam het werk aan de drieluiken ‘Groeten uit de Nieuwmarkt’ en de ‘Gaten in het Metselwerk’ te voorzien van nieuwe collages. De negatieven die in 1980 gebruikt zijn voor de collages gemaakt door Louis van Gasteren, Jan Sierhuis en Bert Griepink) werd geen enkele teruggevonden en zijn tot op heden onvindbaar! Daarom creëerde Bert Griepink een compleet nieuwe samenstelling.
Bert Griepink (www.bertgriepink.nl): De nieuwe drieluiken Groeten uit de Nieuwmarkt zijn ontstaan met materiaal uit mijn eigen archief en uit de archieven van het Rijksmuseum, het Amsterdam museum, het Instituut voor Sociale Geschiedenis, en van de Actiegroep Nieuwmarkt. Dit geldt ook voor de invulling van de ‘Gaten in het Metselwerk’.
Ruim vier jaar nadat de renovatie van het station “helemaal klaar” werd verklaard, is het kunstwerk “Groeten uit de Nieuwmarkt” sinds enkele weken weer terug: de verzameling van de gebroken spiegels en fotocollages met beelden uit het verleden van de buurt. Niet helemaal hetzelfde dus wat er oorspronkelijk was, maar wel weer een beeld van wat de metrobouw in onze buurt teweegbracht. De sloop, de kale vlaktes, de strijd. Ook oudere pijnlijke beelden uit de buurt en de stomverbaasde blik van de jonge Rembrandt.
Het is niet erg meer om net je metro te missen. Er valt genoeg te bekijken en te mijmeren.
Bronnen:
- https://over.gvb.nl/nieuws/kunstwerk-groeten-uit-de-nieuwmarkt-terug-waar-het-hoort/
- http://spqa-am.blogspot.com/2012/04/red-de-metrokunst.html
- https://www.bewonersraad1011.amsterdam/renovatie-metrostations-oostlijn-klaar/
- https://www.amsterdam.nl/nieuws/achtergrond/slag-nieuwmarktbuurt/
